گفتن از «نگفتن»
گفتن از «نگفتن»
خواندن یا دیدن اثر هنری که توسط حکومت‌ها و توسط خود آفریننده‌ی اثر، که حتا از حکومت‌ها هم مهم‌تر است، سانسور نشده باشد حلاوت و شیرینی دیگری دارد، مجموعه داستان کوتاه «نگفتن» نوشته‌ی آزاده داودی که توسط نشر باران در سوئد منتشر شده است چنین اثری است. در مورد این کتاب گرفتن مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد که موضوعیت ندارد اما این کافی نیست فشار جامعه و دوستان و بستگان که معمولا فضای داستانی را درک نمی‌کنند و در جست‌وجوی واقعیت‌های موجود هستند بس گران‌بار تر از فضای سانسور حتا سانسور حکومت واپسگرایی مانند جمهوری اسلامی است. آزاده داودی موفق شده است جسورانه بر خودسانسوری غلبه کند و مجموعه داستانی بی‌آفریند که نقب می‌زند به درونی‌ترین امیال شخصیت‌های خلق شده. اینگونه داستان‌ها علاوه بر لذت خواندن داستانی بی‌تکلف و بدون لکنت می‌تواند پایه‌های انسان‌شناسی و روابط انسانی باشند.
«نگفتن» شامل ده داستان است که ده نام انسانی زن و مرد بر آن‌ها نهاده شده است هر داستان راوی اول شخص است و نوشتن با راوی اول شخص سختی‌ها خودش را داد چون باید محدود به ذهن راوی ماند و نمی‌توان به ذهن دیگران نفوذ کرد و تنها می‌شود حالت روحی آن‌ها را از ظاهرشان حدس زد.
از آن‌جا که لزومی ندارد جنسیت راوی و نویسنده یکی باشد اما بهتر است نویسندگان تا حدودی مبتدی سراغ سوژه‌هایی بروند که به آن‌ها نزدیک‌تر است و جنسیت هم یکی از عوامل فاصله اندختن بین نویسند و راوی ست. نه تا از این داستان‌ها راوی زن دارند و یکی، علی، راوی مرد است و اتفاقا آن هم خوب از کار درآمده است و نشان می‌دهد خانم داودی می‌تواند ذهن مردانه را هم خوب توصیف کند البته نه به خوبی ذهن زنانه.
برای آشنایی با شیوه‌ی نگارش کتاب چند پاراگرف از دو داستان را نقل می‌کنم:
«با لیوان چای از آشپزخونه در میام. می‌ذارم شورتم، که لای درز کون گیر کرده، همون‌جا بمونه. سرعتم رو کم می‌کنم، یه قری می‌ندازم تو کمر به پایین و بدون اینکه بهشون نگاه کنم می‌رم توی اتاق، مامانم پشت سرم می گه: «ببخشید لخت‌تر از این نمی‌شم.» ص ۲۳ داستان مامان‌جون
«چند دقیقه سکوت حاکم می‌شه و بعد صدای گریه‌ی آروم و دهن‌بسته‌ی علی. کیف می‌کنم. از این شیوه‌ی احمقانه‌ی مردونگی کردن متنفرم، ولی کیف می‌کنم.من بلد نیستم با علی ارتباط برقرار کنم. من بلد نیستم علی رو دوست داشته باشم. می‌دونم رعنا هم، که این روزها دلش خوشه به این شیوه‌ی پدری کردن من و حساب بردن علی، برای چند ثانیع کیف می‌کنه. ص ۴۴ داستان علی
ادبیات و واژه یک دست است و از شخصیت داستان‌ها دور نیست تنها دو جا از «گیراندن» سیگار حرف زده شده است که زبان ادبیاتی ست و کسی نمی‌گوید «برم یک سیگار بگیرانم!» مگر آن که شخصیتش استفاده از کلمات ادبی یا عجیب و غریب باشد. یک جا هم به‌جای «تصفیه حساب» طبق غلط رایج این روزها «تسویه حساب» نوشته شده است که بیشتر ایراد زمانه است و ویراستار.
طبق اطلاعات پشت جلد کتاب. آزاده داودی متولد ۱۳۶۱، در تهران است. در ایران رشته حسابداری خوانده در دانشگاه تهران و در دانشکاه علامه طباطبایی ادبیات انگلیسی خوانده. از سال ۱۳۹۳ در تورنتو زندگی می‌کند و در دانشگاه یورک مجموعه داستان «نگفتن» نخستین کتاب او است.
برای تهیه‌ي این کتاب در آمریکای شمالی به بخش فروشگاه خانه‌ی کتاب پرستوک سر بزنید.